من یک محتواباز هستم

از اولین مرتبه‌ای که این کلمه را استفاده کردم تا روزی که این مطلب را نوشتم مدت زیادی نگذشته است. اما حال که بیشتر دقت می‌کنم، مدت‌هاست که واقعا یک «محتوا باز» هستم. اگر بخواهم در یک جمله این کلمه را تعریف کنم، می‌گویم : زندگی با شوق درکِ هر پیامی؛

شاید برایتان سوال پیش آید که چرا این توضیحات را نوشتی ؟ باید بگویم از آنجایی که در خیلی از شبکه‌های اجتماعی و محافل مختلف خود را به عنوان «یک محتواباز» معرفی می‌کنم، پس برای برخی از دوستان سوال پیش می‌آید که به راستی محتوا باز چیست یا کیست؟ اما قبل از این‌که توضیحات مختصر بنده را در این رابطه بخوانید لازم است که بدانید محتوا چیست و سپس فهم این‌که چرا ما محتواباز هستیم بسیار آسان خواهد بود.

محتوا چیست ؟

محتوا هم همانند بسیاری از کلمه‌ها و کلیدواژه‌هایی در طول زندگی می‌شنویم تعاریف گوناگونی دارد. اما قبل از معرفی این تعاریف باید درک کنیم که محتوا مظروف است و هر ظرفی محتوایی دارد. این ظرف می‌تواند یک شبکه‌ی تلویزیونی باشد یا متن سخرانی یک رییس جمهور یا ویترین یک مغازه کتاب فروشی. (در فارسی سره محتوا به معنای درون مایه ذکر شده است که در بردارنده‌ی مضمون، مفهوم، متن یا فحوا نیز هست.)

تقریبا نمی‌توانید تعریفی از محتوا را پیدا کنید که بسیاری از کارشناسان بر آن اتفاق نظر داشته باشند. به خصوص این‌که طیف فعالیت‌های محتوایی از گذشته تا به امروز بسیار تغییر کرده است و امروزه تعاریف جدیدتری مثل محتوای دیجیتالی را بیشتر می‌شنوید.

عموما پیدا کردن یک تعریف همه جانبه از محتوا کار بسیار سختی است. (به این لیست تعاریف از سایت TopRank توجه کنید) اما چیزی که بتوانید از انواع این تعاریف استخراج کنید، شاید این کلمات باشد :

• اطلاعات

• پیام

• تجربه

• آگاهی

• ساختار

اگر از مردم عادی درباره این واژه بپرسید، قطعا بسیاری محتوا را مترادف با اطلاعات می‌دانند و این نیز به نوعی درست است. در یک تعریف ساده می‌توان گفت : محتوا مجموعه اطلاعاتی است که برای مخاطبش بسیار سودمند است. همچنین باک بویکو در تعریف محتوا می‌گوید : شکلی از اطلاعات که ساختار مشخصی دارد و برای انسان به عنوان مخاطب قابل درک و استفاده است.

اما در اینجا می‌خواهیم با مفاهیم عمیق‌تری از محتوا آشنا شویم :

الیور بلانچارد (اقتصاددان) واژه محتوا را آنقدر مبهم می‌داند که می‌تواند به معنای هر چیزی باشد. در عین حال می‌توان گفت هیچ معنایی ندارد. بلانچارد فکر می‌کند این واژه به معنای «چیزی برای پر کردن یک فضای خالی» است؛ می‌تواند عکس، ویدئو، تبلیغ بازاریابی، یک تحلیل کامل، شعر یا حتی متن‌های پوچ و بی‌ارزش باشد. چیزی که باید به آن اشاره کرد این است که حجم محدودی فضا وجود دارد که باید با محتوا آن را پر کرد.

در برابر این تعریف متی‌.تی گرانت می‌گوید: «محتوا هر چیزی را شامل می‌شود و به طور خاص هرچیزی را در بر نمی‌گیرد». محتوا یک اصطلاح دوگانه عمومی به معنی «فرم» است که در آن فرم هم می‌تواند یک شکل فیزیکی، یک جعبه، یک شیشه، یک بطری و یا یک شکل متعارف رسانه مثل ویدئو، سریال یا یک مقاله، پست وبلاگ، نمایشنامه یا یک رمان باشد. بنابراین می‌توان گفت که محتوا یعنی اطلاعات. به این معنا که محتوا مطلبی است که به اشکال مختلف بیان می‌شود.

جالب است بدانید که ما در تمام اشکال مختلف ارتباطی محتوا خلق می‌کنیم. خواه اینکه این ارتباطات همراه با مهارت‌های خاصی باشد یا به طور ناخودآگاه اتفاق بیافتد. نکته‌ی مهمی که در جمله قبل نهفته است، این‌که هیچ وقت نمی‌توان شدت و قدرت یک محتوا را به درستی سنجید. گاهی محتوا به صورت غیرمستقیم تاثیرگذار است و گاهی محتوا مستقیما تمام پارادایم‌های ذهنی ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از این منظر می‌توان گفت که در ابعاد وسیع‌تر فرهنگ نیز نوعی محتوا است که تاثیرگذاری مشخصی بر افراد داشته و دارد.

در نهایت این قسمت را با تعریفی زیبا از avinash Kaushik (کارآفرین هندی) به پایان می‌رسانم : «محتوا هر آن چیزی است که ارزشی را به زندگی مخاطب اضافه کند. این ارزش می‌تواند از طریق دادن اطلاعات جدید، سرگرم کردن یا ارائه مطالبی برای بهتر انجام دادن کارها ایجاد شود.»

محتوا هر چیزی است که پیامی ساختاریافته را به مخاطب منتقل می‌کند و محتوای خوب احساسات مخاطبانش را بر می‌انگیزد.

حالا محتواباز چه کسی هست ؟

محتواباز از ترکیب دو واژه محتوا + باز شکل گرفته است. باز یکی از پسوندهای اسم ساز است که خود بصورت مستقل دارای معنا است، اما با ترکیب اسم‌های دیگری اسم جدید می‌سازد، همانند اسم فاعلِ : قمارباز، کفترباز، شطرنج باز، رفیق باز و …

این پسوند از فعل باختن یا بازی کردن گرفته شده است و اگر در انتهای اسم دیگری بیاید صفت‌های مختلفی را در بر می‌گیرد و کلمات جدیدی را می‌سازد. گاهی اضافه کردن پسوند باز در عامیانه به معنای تمایل و اشتیاقی بیش از حد به موضوعی خاص است، همانند : کفترباز؛ گاهی نیز اضافه کردن این پسوند صفتی می‌شود، به معنای عملی که به کَرات توسط شخصی اتفاق می‌افتد همانند : قمارباز یا دخترباز.

استفاده از کلمه محتواباز به معنای تمایل شدید و ایجاد چالش‌های بسیار برای درک هر نوع پیامی است که می‌تواند محتوایی برای من داشته باشد. این که «من یک محتواباز هستم» به معنای آن نیست که اطلاعات فراوانی در حوزه محتوا دارم، یعنی من همیشه در حال کشف پیام‌های دنیای اطرافم هستم. با این توضیحات شاید شما هم یک محتواباز باشید…